Tegenwoordig zijn er weinig mensen die niet van massage gehoord hebben, echter zijn er ook weinig mensen die de geschiedenis van massage kunnen vertellen.
Door de eeuwen, zelfs millenia, heen zijn er vele vormen van massage gevormd. De ene vorm had meer te maken met gezond blijven, de ander met gezond worden of ontspanning en vertier.
In sommige gebieden is massage een holistische benadering van de menselijke lichaam, geest en ziel in anderen is het puur een bron van lichamelijke heling/ontspanning.
In deze blog wil ik je meenemen in de reis die massage over de wereld heeft gemaakt vanaf het begin van de homo sapiens.
Magdalénien
Lang geleden, ongeveer 17.000 jaar geleden, leefden er mensen in West-Europa. Zij hadden de Magdalénien cultuur, bekend van de rotsschilderingen.
Als je zoekt op deze cultuur dan kom je tegen dat zij o.a. beeldhouwers, graveurs en schilders waren. In deze rotsschilderingen zijn er ook afbeeldingen te zien waarin mensen elkaar aanraken in een vorm van massage.
Echter kunnen we daar niet direct uit afleiden dat zij hier een heel systeem om hadden gevormd of het doel wat zij hiermee voor ogen hadden.
Naast het feit dat er al heel lang geleden een vorm van aanraking was die belangrijk genoeg was om vast te leggen, kunnen we hier niet veel meer van afleiden.
Massage in de oudheid
Vanaf het begin der tijd zijn er aanwijzingen dat de mens elkaar heeft gemasseerd. In het begin was dit mogelijk meer om de reden van aanraking, wat wij allemaal van baby af aan nodig hebben.
De eerste gedocumenteerde afbeeldingen en geschriften van een “behandeling” zijn echter afkomstig uit de periode van de Babyloniërs. Deze geschriften zijn niet uitgebreid, maar er is te herleiden dat zij over massage als een beroep spreken, alsook een behandeling van kwalen.
Bij de Egyptenaren zien we het terug in de tekeningen en geschriften in de graftomben die ontdekt zijn, waar mensen elkaar op verschillende wijze masseren.
Ondanks dat er een gestructureerde wijze van behandeling verwacht kan worden in het oude Babylonië en Egypte, zijn hier geen volledige beschrijvingen van gevonden. De eerste volledige geschriften over een methodiek en filosofie achter het gehele medische systeem in een land zien wij terug in het oude China.
China
Waarschijnlijk begonnen de Chinezen in dezelfde periode als de Egyptenaren met de ontwikkeling van hun medische systeem. Ook hier was de grondslag vanuit religie.
In de Shang dynastie (1766 V. Chr.) werd door meditatie en filosofie het systeem van Yin en Yang ontwikkeld. In het kort beschrijft Yin & Yang het hele universum om ons heen vanuit het feit dat beide bestaan en in elkaar zitten om te kunnen bestaan.
Yin is de duisternis en Yang is de hemel waarbij de één niet zonder de ander kan bestaan en tegelijkertijd is Yin & Yang altijd in relatie tot elkaar, hierdoor is iets wat Yin is niet altijd Yin en iets wat Yang is niet altijd Yang. In een andere blog schrijf ik hier later meer over.
Na deze dynastie ontstond de Chou Dynastie (1122 V. Chr) waarin het idee verder ontwikkeld werd naar de 5 elementen leer (hout, vuur, aarde, metaal en water). Dit is ook aanwezig in alles in het universum en wederom in relatie tot elkaar. In deze periode is bijvoorbeeld de I Ching geschreven als een van de belangrijkste geschriften.
In Noord en zuid china waren er verschillende wijze van medische benadering door andere omgevingen, de één was warm en had veel planten, de ander was koud en er groeide zeker in de winter minder. Nadat China één werd, kwamen deze zienswijze bij elkaar en versterkten zij elkaar.
In de oude teksten zien we het woord ‘moshou’; hand wrijving. In latere teksten zien we dat dit veranderd naar ‘anmo’; drukken en wrijven . Deze technieken en onderliggende stroming evolueerde door de tijd heen naar de Tuina massage, zoals wij deze tegenwoordig kennen en gebruikt wordt in de Oosterse geneeskunde.
Dat het niveau en diepgang van de massages in China hoog was, kunnen we terug zien in het feit dat er een doktersopleiding was aan de universiteit in China in het jaar 500 (N. Chr.). Het belangrijkste boek wat de basis heeft gelegd voor deze massagevorm, alsook andere delen in de medische richting, is het boek van de gele keizer de Nei Ching.
De Fransen waren de eerste die een vertaling van ten minste een deel van de Chinese boeken maakten en terugnamen naar Europa. Er wordt gezegd dat deze teksten de basis hebben gevormd voor de moderne en Zweedse massage zoals wij die kennen in de westerse wereld.
India
De Indiase massage was ook reeds aanwezig vanuit de oudheid, gedurende dezelfde periode als de Chinezen en de Egyptenaren. Veel van deze informatie werd echter alleen mondeling doorgegeven op de volgende generatie.
In één van de oudste en mystieke boeken van Indiase geneeskunde, de Ayur veda, welke ongeveer 1800 jaar (V. Chr.) was opgemaakt wordt er gesproken over ‘samvahasa’ wat vrij vertaald hand wrijven betekent.
Het werd ook beschreven als shampooing wat erg lijkt op het ritueel dat uitgevoerd wordt in de huidige turkse baden ofwel hammam (massages). Door de overheersing van Alexander de Grote werd dit ritueel terug gebracht naar het oude Griekenland.
Grieken en Romeinen
Hippocrates in het oude Griekenland begon de beweging richting een meer rationele benadering van de geneeskunde in plaats van de magisch-religieuze gebaseerde geneeskunde. Geen boze geesten die verdreven moeten worden meer, maar daarvoor in de plaats logische redenatie, observatie en relatie met de patiënt.
In deze periode van overgang noemde Hippocrates massage wel, maar niet zo uitgebreid als andere delen van de geneeskunde. ‘Antripsis’ is hoe Hippocrates het noemde, het proces van wrijven.
In andere delen van de maatschappij was het verder ontwikkeld, te denken aan de gymnasia en baden. Beide waren belangrijke onderdelen van de Griekse cultuur.
De introductie van massage in het Romeinse rijk was niet een makkelijke noch een natuurlijke, namelijk door de overheersing van Griekenland. Na de overheersing kwamen de Grieken, ook de geneeskundigen, als slaven in het Romeinse rijk terecht.
De bloei van deze Griekse geneeskunde, inclusief massage, kwam pas op het moment dat Julius Ceasar (46 N. Chr.). Ascepiades was actief in de periode na Hippocrates en ontwikkelde de geneeskunde verder. In een latere periode richtte hij zich volledig op massages voor een veelvoud aan klachten.
Ongeveer rond het jaar 400 (N. Chr.) waren de badhuizen op hun piek van hun kracht binnen de Romeinse cultuur waar massages een belangrijk deel van de beleving. Doordat nagenoeg alle massages uitgevoerd werden door de slaven van de Romeinen, is er geen vastlegging van de kwaliteit en technieken van de massage technieken.
Deze ontwikkeling bleef aanwezig tot het moment dat christendom ontwikkelde in het Romeinse rijk samen met Marcus Aurelius. Deze verandering in denkwijze, markeert het begin punt van de middeleeuwen.
Deze denkwijze zorgde er ook voor dat massage en de geneeskunde werden teruggebracht naar een magisch-religieuze benadering, het niveau van voor het Grieks-Romeinse tijdperk. In deze periode werd weinig tot geen referentie van massage in de geneeskunde gemaakt.
Middeleeuwen
In deze periode werd het geneeskundige onderwijs exclusief binnen de kerk gegeven. Dit veranderde de gedachten en dogma’s rondom geneeskunde, het bovennatuurlijke keerde terug. Het Christendom richtte zich volledig op het redden van de ziel, en keek neer op alles wat met het vleselijke te maken had. Inclusief het lichamelijke gestel en de ontwikkeling hiervan voor algemene gezondheid.
Massage werd tegelijkertijd in deze periode door de kerk behoed van een volledige ondergang, door het gebruik ervan bij het genezen en behandelen van zieken.
Een verhaal over Sint Philip Neri laat dit zien, waarin hij de paus masseerde om van de pijn af te komen. De verwachting is dat dit ook bij anderen werd toegepast in deze periode.
De vrouwen binnen de kerk gebruikten massage nog meer dan de rest binnen de kerk, omdat het een goedkope en effectieve vorm van behandeling was. Zij gaven deze behandelingen in hospices gesponsord door de rijkeren in de samenleving.
De vrouwen konden hier vaak hun gang gaan binnen de kerk, omdat ze iets deden waar de mannen binnen de kerk vaak geen zin/behoefte aan hadden, het behandelen van de armen en de zieken.
In andere delen van de wereld ging de ontwikkeling van massages gewoon verder……
De Arabier Avicenna (980-1037 N. Chr.) schreef een encyclopedie over geneeskunde en massage. Hierin werden verschillende vormen van aanraking en het doel hiervan beschreven. Net als de Indiërs gebruikten de Arabieren massages ook voor hun paarden om hen gezond te houden.
In Japan werd de massagekunst vanuit China en Korea samengebracht en vormden hier het Japanse ‘Anma’. Hieruit vloeide ook een specifieke rol in de samenleving voor de blinden in Japan. De Japanse overheid had de zogenaamde ‘buurt masseur’ in het leven geroepen om de blinden een manier van inkomsten te laten genereren. Deze blinde mensen liepen door de straten en riepen “Anma” om hun diensten aan te bieden.
Deze vorm van masseur zien we in het heden ook nog terug in bijvoorbeeld China, waar blinden de kunst van het masseren leren. Bepaalde massage praktijken pecialiseren zich door hun kwaliteiten in deze kunst.
Renaissance
Exploratie, Innovatie en (her)ontdekking in alle mogelijke velden waren aan de orde in deze periode. Een Franse dokter Ambrose Pase (1510-1590) was een voorvechter voor ‘wrijvende behandelingen voor patiënten’, waarmee massage bedoeld werd.
Ook was een belangrijke titel in deze periode “de beweging van….” Een deel van het menselijke lichaam. De herontdekking van het menselijke lichaam ging gepaard met de drang om ook het binnenste van de mens verder te ontleden en te begrijpen.
Echter was het zeker in het begin van deze periode niet geoorloofd om dit te doen. Een belangrijk figuur in de geschiedenis liet hem dit er echter niet van weerhouden. Leonardo da Vinci deed dit volledig in het geheim.
Pas in de periode na de dood van Leonardo werd deze vorm van onderzoek gedoogd in de samenleving, echter nog steeds niet geaccepteerd. Vesalius kwam hier in beeld, hij creëerde een boek van het gehele menselijke spierstelsel. Hierin werden alle aanknopingspunten en mogelijk bewegingen die de spier teweeg bracht weergegeven. Pas 300 jaar later werd deze kennis in de basis opleiding van masseurs opgenomen.
19e Eeuw
Vanaf eind 19e eeuw werd de Grieks-Romeinse filosofie van lichamelijke oefening voor een gezonde geest in ere hersteld. Deze lichamelijke en gymnastische oefeningen werden in deze periode verder onderzocht en uitgebreid als een basis onderdeel van de westerse samenleving.
Dit lijkt vooral door het werk van Ling te zijn gekomen die alle informatie systematisch bij elkaar had gebracht. Dit legde tevens de basis voor de ‘Zweedse massage’. Deze massagevorm werd verder ontwikkeld op een meer wetenschappelijke wijze na de dood van Ling. Sindsdien begon de strijd voor erkenning in de moderne wereld voor massage.
Een mooi voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de stoelmassage in Amerika. Zie ook de onderzoeken waar er naar gerefereerd wordt op deze website.
Massage in de huidige tijd
Tot op de dag van vandaag wordt massage primair gerelateerd aan ontspanning en stress vermindering. Men denkt veel minder vaak aan de therapeutische toepassingen, om klachten te verhelpen en te voorkomen in ons dagelijkse leven.
Met deze lange historie in het kort wilde ik mensen die iets met massage hebben, van masseur tot het heerlijk vinden om gemasseerd te worden. Kennis laten maken met de rijke historie en toepassingen van massage in de wereld door de eeuwen heen.
Het is veelal een manier geweest om mensen gezonder te maken en pas als tweede voor ontspanning. In onze huidige tijd lijkt dit eerder omgedraaid te zijn.
Ik hoor graag jullie gedachte en heb je zin gekregen in een massage kijk dan naar onze massages in Culemborg en boek direct uw massage afspraak in bij Ouroboros® Wellness.
*Veel informatie is afkomstig uit het boek “the history of massage” van Robert Noah Calvert en onderliggende bronnen die hij gebruikt heeft voor zijn boek, mocht je geïnteresseerd zijn om hier meer over te lezen raad ik aan om daar te beginnen.